Mùa đông, mùa lạnh là thời điểm người cao tuổi dễ mắc chứng táo bón và nứt kẽ hậu môn nhất. Táo bón và nứt kẽ hậu môn gây phiền toái và ảnh hưởng rất nhiều tới sinh hoạt lao động thường ngày của các các cụ. Biết để phòng tránh và điều trị sớm, giúp người cao tuổi nâng cao được chất lượng cuộc sống và tuổi thọ

Tại sao mùa lạnh hay bị mắc chứng táo bón:

-         Bản thân sinh lý ở người cao tuổi là ăn ít, uống ít cho nên lượng phân trong đường tiêu hóa cũng sẽ ít đi. Khi không đủ trọng lượng phân cần thiết sẽ không tạo ra phản xạ buồn đi đại tiền.

-         Người cao tuổi thì hạn chế đi lại, vận động cũng làm cho nhu cầu năng lượng giảm đi khiến lượng thức ăn cung cấp năng lượng cũng giảm theo. Hạn chế vận động cũng làm cho khả năng tiêu hóa giảm, sự di chuyển của phân trong đại tràng cũng chậm lại.

-         Thể lực người cao tuổi suy giảm, có thể hay mắc các bệnh đường hô hấp, tim mạch,.. Chính vì vậy càng làm giảm khả năng gắng sức rặn để tống xuất phân khi đi đại tiện.

-         Mùa lạnh: Người cao tuổi dù ăn nhiều hơn do nhu cầu năng lượng tăng để chống lại nhiệt độ thấp của cơ thể nhưng họ lại rất ngại uống nhiều nước. Lý do, cơ thể hạn chế đào thải nước qua da ( do các tuyến mồ hôi giảm hoạt động để giữ nhiệt) và tăng thải qua nước tiểu. Khiến người cao tuổi phải đi tiểu nhiều lần trong ban ngày lẫn ban đêm. Mặt khác vì hạn chế uống nước nên cơ thể phải tăng hấp thu nước trong lòng đại tràng, làm cho phân khô – táo hơn gây ra hậu quả: Khối lượng phân giảm và hạn chế sự di chuyển của phân xuống thấp theo nhu động.

à Phân khô, táo là nguyên nhân chính gây cho người cao tuổi mắc chứng táo bón. Táo bón gây cho người già khó đi ngoài và nứt kẽ hậu môn. Nứt kẽ hậu môn gây cảm giác đau đớn, khó chịu khi đi đại tiện. Đây là nỗi kinh hoàng cho người cao tuổi khi đi ngoài, làm họ có phản xạ nhịn đi đại tiện sẽ làm cho phân trong đại – trực tràng được lưu trữ lại lâu hơn, rắn và khô hơn. Cứ như vậy thành một vòng xoắn bệnh lý.

Tự chẩn đoán dễ khi đi đại tiện:

-         Đi đại tiện:  phân khô, táo.

-         Đi đại tiện: > 3 ngày / lần.

-         Đại tiện đau, phân có máu.

-         Đại tiện phải rặn, gắng sức.

Nhưng chúng ta nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán chính xác với mục đích:

-         Chẩn đoán chính xác bệnh táo bón: Nguyên nhân, hậu quả của bệnh.

-         Chẩn đoán loại trừ nguyên nhân thực thể gây táo bón: U đại – trực tràng, polyp trực tràng; hẹp ống hậu môn.

-         Được lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với mức độ bệnh.

Tự phóng tránh – khắc phục hiệu quả:

-         Hãy vượt qua quy luật lão hóa: Ý thức uống nhiều nước.

-         Hãy lựa chọn thức ăn có tính nhuận tràng, hạn chế chất xơ khó tiêu.

o   Đồ ăn lên lựa chọn: Các loại khoai, củ quả mềm, bột vừng đen, nước sinh tố đu đủ; dịch ép từ dứa ngọt, lá rau mồng tơi, lá – ngọn rau khoai lang, quả su su..…

o   Đồ ăn cần tránh: Rau măng, rau bí, ngọn rau su su, ổi, hoa chuối, …

o    

-         Bổ sung năng lượng, vi chất nâng cao thể trạng

-         Hãy tập thể dục: Tăng khả năng cơ hô hấp, cơ đáy chậu,…

-         Vệ sinh tốt, sau mỗi lần đi đại tiện tránh viêm nhiễm vùng hậu môn.

Điều trị táo bón – nứt kẽ hậu môn:

-         Chế độ ăn, uống hợp lý đã là một liều thuốc tốt hàng ngày.

-         Các loại thuốc nhuận tràng.

-         Các loại thuốc  thụt, tháo.

-         Thuốc giảm đau tại chỗ, đường uống,.. khi bị nứt kẽ hậu môn. Nhiều trường hợp cần phải nong hậu môn định kỳ.

-         Điều trị các bệnh lý đường hô hâp, tim mạch….

à Không nên tự ý điều trị bệnh vì  chúng ta không thể kiểm soát được các nguyên nhân của bệnh, đặc biệt là các nguyên nhân thực thể gây cản trở phân lưu thông trong lòng đại trực tràng. Tránh các biến chứng nguy hiểm: Thủng, vỡ, viêm lòng trực tràng, đại tràng phải mổ cấp cứu hoặc bệnh thành mãn tính khó chữa

Bài viết liên quan:

1. Xử trí khi bị táo bón

2. Táo bón – Triệu chứng, nguyên nhân và chẩn đoán