Thoát vị bẹn dù bẩm sinh hay mắc phải đều gây ra những biến chứng từ đơn giản đến phúc tạp, từ mức gây vướng khó chịu đến mức đe dọa tính mạng khi các tạng trong túi thoát vị bị hoại tử. Cho nên, khi bạn có con cháu hay người nhà có khối bất thường ở bẹn bìu hãy nghĩ tới Thoát vị bẹn.

Định nghĩa: Thoát vị bẹn ở trẻ em là bệnh lý bẩm sinh do ống phúc tinh mạc di chuyển cùng tinh hoàn xuống bìu không tự đóng được, có đủ khẩu kính để các tạng trong ổ bụng chui xuống được. ( Ở trẻ nữ là do tồn tại ống Nuck).
Các thống kê y học cho thấy:

• Thoát vị bẹn chiếm  0,8- 4,4 % bệnh lý ở trẻ em.
• Trẻ nam có tỷ lệ mắc cao gấp tới 10 lần trẻ nữ.
• Trẻ sinh non có tần xuất  mặc thoát vị bẹn  lên tới 30%.
•  Các yếu tô nguy cơ: Táo bón, rối loạn hô hấp, rối loạn tiểu tiện, …
• Vị trí hay gặp là bên phải ( chiếm tới 60%), bên trái ít hơn ( 25%), cả 2 bên chiếm tới 15%.

Tại sao thoát vị bẹn ở trẻ em không tự khỏi được?
Trẻ em sau 1 tuổi đã bắt đầu tập ngồi, đứng, đi và chạy do đó theo trọng lực thì điểm yếu của thành bụng là lỗ bẹn sâu có chứa ống phúc tinh mạc đi qua. Điểm yếu này sẽ được mở rộng dần ra nhờ những yếu tố sau:

• Sự phát triển của các cơ thành bụng theo chiều ngang, ra trước  làm cho điểm yếu của hình cầu ổ bụng được mổ rộng.
• Các yếu tố tăng áp lực thành bụng được diễn ra thường xuyên: Chạy nhạy, khóc, rặn tiểu do rối loạn tiểu tiện, mót rặn khi táo bón, tăng thông khí khi mắc các bệnh lý hô hấp, tim mạch.
• Sự tăng áp lực ổ bụng tạo lực đẩy cho các tạng di động được trong ổ bụng chui vào ống phúc tinh mạc có tác dụng nong rộng lỗ bẹn sâu, phá hủy thành sau ống bẹn, làm tăng kích thước bao thoát vị.

• Ống phúc tinh mạc luôn chứa một lượng dịch trong ổ bụng làm ống luôn có xu thế nở to ra theo tác động của áp lực ổ bụng, bơm dịch vào túi. Mặc khác, bề mặt ống phúc tinh mạc rất trơn nhẵn nên chống phản ứng viêm, kết dính. Do đó ống phúc tinh mạc sẽ không co và dính lại được cho nên hiện tượng đóng kín lại ống phúc tinh mạch rất khó xảy ra  khi chu vi lòng ống tại lỗ bẹn sâu đủ rộng.

Băng ép liên tục có giúp trẻ tự đóng kín lại được ống phúc tinh mạc tại lỗ bẹn sâu được không?

• Xác xuất thành công này gần như không rất nhỏ, và chỉ thành công trong những bệnh nhân còn tồn tại ống phúc tinh mạc với kích thước nhỏ ( nang nước thừng tinh, tràn dịc màng tinh hoàn).
• Chính sự hiếu động của trẻ em, các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng đột ngột hay tái diễn sẽ cản trở sự cố định, chèn ép của băng ép tại lỗ bẹn sâu. Hậu quả làm cho băng ép bị bung ra hoặc khi thay quần áo, thay băng luôn có hiện tưởng “ mở lại ống cổ bao thoát vị”.
• Băng ép gây vướng, khó chịu cho trẻ, ảnh hưởng tới sự phát triern vận động của trẻ em. Nếu băng ép quá chặt cũng ảnh hưởng tới mạc nuôi vùng bẹn bìu, mạch nuôi tinh hoàn.

Hậu quả của thoát vị bẹn của trẻ em:

• Nghẹt, hoại tử các tạng : ruột, buồng trứng, tinh hoàn  ( nếu còn trong ổ bụng),… gây nguy hiểm tới tính mạng.
• Ảnh hưởng tới vận động của trẻ khi chạy nhảy, sinh hoạt.
• Ảnh hưởng tới tâm sinh lý của trẻ khi bị bạn bè châm chọc.

Các phương pháp phẫu thuật hiện nay:

• Mổ mở: vết mổ dài từ 1,5 – 4 cm, phụ thuộc vào thể trạng bệnh nhân, kinh nghiệm của phẫu thuật viên.
• Mổ nội soi: 2 – 3 trocart, có nhiều nghiên cứu so sánh với kết quả mổ mở là như nhau.
• Mổ nội soi dấu sẹo: qua lỗ rốn, và 1 mũi khâu 1 đường vào ra là 1 ưu điểm: thẩm mỹ cao do dấu sẹo tại lỗ rốn và mũi khâu đóng cổ ống phúc tinh mạc không để lại sẹo ngoài da.

Mổ khi nào?

• Có dấu hiệu thoát vị bẹn nghẹt: Đau nhiều, nôn, khối thoát vị to,…à Mổ cấp cứu.
• Mổ càng sớm càng tốt, phụ thuộc vào thể trạng bệnh nhân, bệnh lý kèm theo, điều kiện gây mê – hồi sức, trình độ kỹ thuật của phẫu thuật viênà Mục đích: Tránh biến chứng nghẹt, các hậu quả khác.

Hình ảnh: Phẫu thuật thoát vị bẹn ở trẻ nữ tại BV ĐHY Hà nội, xuất viện sau 1 ngày nằm viện

Hiện nay tại BV ĐHY Hà nội đã triển khai hầu hết các kỹ thuật điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em cho tới người lớn đạt được những yêu cầu: an toàn, hiệu quả, thẩm mỹ  và nằm viện ngắn ngày ( có thể ra viện sau 12 – 24h).
Bài viết liên quan:
1. Phẫu thuât nội soi điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em
2. Phẫu thuật thắt ống phúc tinh mạc trong thoát vị bẹn ở trẻ em