Phẫu thuật mở thông bàng quang

Mở thông bàng quang là một phẫu thuật cơ bản trong phẫu thuật tiết niệu, một phẫu thuật cấp cứu thường gặp. Phẫu thuật với mục đích tạo lối thoát nước tiểu từ bàng quang ra ngoài do nhiều nguyên nhân gây tắc nghẽn- cản trở lưu thông nước tiểu đường bài xuất dưới.

Hình ảnh: Cầu Bang quang, Siêu âm: Ứ nước thận

I. Chỉ định:

- Bí tiểu cấp mà không đặt được ống thông niệu đạo: U tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo, u cổ bàng quang, máu cục bàng quang,....

- Bí tiểu do sỏi kẹt cổ bàng quang, kẹt niệu đạo không đặt được ống thông niệu đạo,...

- Chấn thương: Đụng dập hoặc đứt niệu đạo trước hoặc sau mà không đặt được ống thông niệu đạo...

- Bàng quang thần kinh: Liệt tủy do bệnh lý thần kinh, chấn thương cột sống, thoát vị màng não tủy, viêm bàng quang thần kinh, hội chứng bàng quang thần kinh...

- Ung thư bàng quang, ung thư tuyến tiền liệt gây bí tiểu mà không còn chỉ định mổ nội soi cắt u, mổ mở cắt bàng quang toàn bộ...

- Trong tạo hình niệu đạo, trong mất da dương vật, chấn thương - vết thương dương vật..

II. Các bước tiến hành phẫu thuật mở thông bàng quang:

1. Chuẩn bị bệnh nhân:

+ Bệnh nhân nằm ngửa.

+ Có thể đặt sẵn sonde niệu đạo vào niệu đạo hay bàng quang để bơm căng sẵn bàng quang.

+ Sát khuẩn rộng: Bụng, bẹn, cơ quan sinh dục.

+ Trải toan, bộc lộ vùng phẫu thuật là vùng bụng dươi với mốc là từ: Rốn tới khớp mu.

2. Các thì phẫu thuật:

Thì 1:   + Rạch da 6 – 8cm bắt đầu cách bờ trên khớp mu 2 cm ( Rạch da theo lớp nằn bẹn, mở lớp cân theo chiều dọc, đặt Farabuef tự động) rạch lớp mỡ tới lớp cân trước của 2 bó cơ thẳng bụng rạch chính giữa lớp cân này, tách chúng là thấy 2 bờ trong của 2 bó cơ thẳng thấy cân rốn trước BQ.

             + Mở cân rốn trước BQ , dùng ngón tay trỏ quấn gạc đẩy cân rốn trước BQ lên phía trên với túi cùng của phúc mạc.

             + Dùng met chèn và Farabucp kéo lên trên.

             +  Nhận biết BQ bởi 2 động mạch trước BQ, độ rắn chắc và các thớ cơ dọc ở BQ hoặc dùng kim chọc hút có nước tiểu, chọc dò bằng kim: Hướng xuống dưới và hút ra nước tiểu...

Thì 2: Dùng 2 kẹp Shaput và khâu  2 sợi chỉ trước BQ kéo BQ sát trước thành bụng. Rạch BQ dài 3 – 4 cm ( dùng dao điện đốt từ từ cầm máu tới lớp niêm mạc, chọc thủng niêm mạc) dùng máy hút, hút hết nước tiểu, lấy nước tiểu làm vi sinh.

Thì 3: Thăm dò và xử trí: PTV dùng ngón tay trỏ cho vào BQ, kiểm tra niêm mạc và cổ BQ tìm sỏi (Nếu sỏi nằm trong túi thừa thì cắt bỏ túi thừa), đáng giá tuyến tiền liệt, xử lý máu cục bàng quang,..

Thì 4: Khâu lại BQ:

Đặt sonde dẫn lưu bàng quang: Song Petzer, song Foley 3 chạck...

-               Khâu thu nhỏ BQ bằng các mũi chỉ rời.

-               Khâu đỉnh BQ vào các lớp cơ của thành bụng để tránh nhiễm trùng.

-               Đặt 1 ống dẫn lưu và khoang Retzius ( Nếu ổ mổ sạch thì có thể không cần dẫn lưu)

Thì 5: Khâu phục hồi thành bụng.

-   Khâu cân cơ bằng chỉ tiêu.

-   Khâu da bằng chỉ không tiêu.

III. Các biến chứng của phẫu thuật mở thông bàng quang hay gặp:

- Máu cục bàng quang: do cầm máu diện niêm mạc  kém.

- Dò nước tiểu: Lỗ mở bàng quang khâu bị hở nhiều...

- Tụt sớm dẫn lưu: cố định sonde dẫn lưu kém, vỡ bóng cố định sonde niệu đạo...

- Nhiễm trùng vết mổ: Do rò nước tiểu...

- Chọc thủng phúc mạc, đặt dẫn lưu vào trong ổ bụng,...

- Viêm phúc mạc do chọc kim, làm thủng ruột non, đại tràng...

IV. Chăm sóc sonde dẫn lưu bàng quang:

- Sau 7 ngày ra viện, bơm dung dịch NaCl 0,9% pha Betadin...

- Sau 3 tuần thay sonde dẫn lưu.

- Kháng sinh dự phòng nhóm Quinonol thường xuyên.

- Tập kẹp sonde để tránh dung tích bàng quang nhỏ...