SỎI TUYẾN TIỀN LIỆT

Sỏi tuyến tiền liệt rất thường gặp ở nam giới sau tuổi trưởng thành. Bệnh có biểu hiện lâm sàng kín đáo cho nên khó chẩn đoán. Bệnh thường gây ra hậu quả là viêm nhiễm tuyến tiền liệt, tắc ống phóng tinh hoặc xuất tinh ra máu,...

SỎI TUYẾN TIỀN LIỆT

Tuyến tiền liệt là cơ quan tuyến và xơ cơ nằm ngay dưới bàng quang, nó ôm lấy đường tiểu của nam giới. Sỏi tuyến tiền liệt thường xảy ra ở đàn ông trung niên và già, được Donatus báo cáo lần đầu tiên trong một cuộc khám nghiệm tử thi năm 1586. Nó nằm trong các ống dẫn tuyến tiển liệt và cơ chế hình thành chưa rõ ràng. Tuy nhiên có giả thuyết cho rằng do tắc nghẽn các ống dẫn tuyến tiền liệt xung quanh tuyến tiền liệt phì đại hoặc do viêm mạn tính sẽ gây ra sỏi tuyến tiền liệt nguyên phát, sỏi thứ phát được hình thành do sự trào ngược nước tiểu. Tỷ lệ xuất hiện sỏi tuyến tiền liệt ở bệnh nhân phì đại hoặc viêm tuyến tiền liệt nhiều hơn ở người có tuyến tiền liệt bình thường.

Hình1: Thiết đồ sỏi tuyến tiền liệt trong giải phẫu.

Sỏi tuyến tiền liệt hầu hết không có triệu chứng.Tuy nhiên, nó liên quan đến viêm tuyến tiền liệt mạn tính có thể đi kèm đau vùng chậu mạn tính. Ngoài ra khi sỏi ở vị trí vùng chuyển tiếp, kích thước lớn có thể dẫn đến tắc nghẽn đường tiểu gây tiểu khó, tiểu không hết bãi, có một vài trường hợp xuất hiện bí tiểu.

Chẩn đoán sỏi tuyến tiền liệt thường tình cờ qua siêu âm, CT scanner, hoặc trong quá trình phẫu thuật nội soi cắt đốt u tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo.

Hình 2: Sỏi tuyến tiền liệt trong siêu âm qua trực tràng.

Hình 3: Sỏi tuyến tiền liệt trong CT.

Hình 4: Sỏi tuyến tiền liệt trong phẫu thuật.

Hình 5: Sỏi tuyến tiền liệt được lấy ra sau phẫu thuật.

Bệnh này thông thường không có triệu chứng nên không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên hầu hết nó kèm theo tình trạng viêm tuyến tiền liệt mạn tính, do đó trong trường hợp này cần phải điều trị kháng sinh. Ở một số trường hợp gây đau vùng chậu mạn tính, tắc nghẽn đường tiểu sẽ điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật nội soi cắt u tuyến tiền liệt kèm loại bỏ sỏi.

Tài liệu tham khảo:

1. Jae Seog Hyun. Clinical Significance of Prostatic Calculi: A Review, World J Mens Health 2018; 36:15-21.

2. Klimas R, Bennett B, Gardner WA. Jr Prostatic calculi: a review, Prostate. 1985;7:91–96.

3. Lee CH, Akin-Olugbade O, Kirschenbaum A. Overview of prostate anatomy, histology, and pathology, Endocrinol Metab Clin North Am. 2011;40:565–575.

4. Selman SH. The McNeal prostate: a review. Urology. 2011;78:1224–1228.

5. Young HH. Prostatic calculi. J Urol. 1934;32:660–709.

6. McDonald HP, Upchurch WE, Sturdevant CE. Treatment of prostatic calculi. JAMA. 1955;157:787–788.

7. Moore RA. Morphology of prostatic corpora amylacea and calculi. Arch Pathol. 1936;22:22–40.

8. Kirby RS, Lowe D, Bultitude MI, Shuttleworth KE. Intra-prostatic urinary reflux: an aetiological factor in abacterial prostatitis. Br J Urol. 1982;54:729–731.

9. Najoui M, Qarro A, Ammani A, Alami M. Giant prostatic calculi. Pan Afr Med J. 2013;14:69.

10. Sfanos KS, Wilson BA, De Marzo AM, Isaacs WB. Acute inflammatory proteins constitute the organic matrix of prostatic corpora amylacea and calculi in men with prostate cancer. Proc Natl Acad Sci U S A. 2009;106:3443–3448.

ThS.BS Đặng Văn Quân, ThS. BS Nguyễn Đình Liên