Chẩn đoán và điều trị rối loạn tiểu tiện

Thứ ba, ngày 29 tháng 7 năm 2014 | 15:53

Đây là một hội chứn hay gặp, biểu hiện bằng nhiều triệu chứng ( đái buốt, đái rắt, đái đêm,...)với nhiều mức độ khác nhau. Rối loạn tiểu tiện làm ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng cuộc sống cũng như công việc.

1. Định nghĩa: Rối loạn tiểu tiện là một hội chứng lâm sàng của hệ tiết niệu do rối loạn vận động của cơ thắt bàng quang và niệu đạo biểu hiện qua sự mất một phần hay hoàn toàn khả năng kiểm soát cơ thắt ở cổ bàng quang, niệu đạo có kèm theo hoặc không các triệu chứng: Đau buốt khi đi tiểu, bất thường về màu sắc nước tiểu,…

2. Chẩn đoán:

a. Cơ năng:

- Tiền sử: Chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tiết niệu, bệnh lây truyền qua đường tình dục, xạ trị vùng tiểu khung…

- Đái buốt.

- Đái rắt, tiểu nhiều lần trong ngày, trong đêm.

- Bí đái, đái khó.

- Đái không cầm, đái rỉ,..

- Nước tiểu có màu bất thường: Đục, màu đỏ…

b. Toàn thân:

- Tâm lý thay đổi, dễ cáu gắt, khó chịu…

- Mất ngủ, sút cân..

- Hội chứng nhiễm trùng tiết niệu: Sốt, đái đục, đái buốt… trong những trường hợp ứ mủ thận, viêm bàng quang cấp,…

c. Thực thể:

- Khám cơ quan hệ tiết niệu để phát hiện các bệnh lý:

+ Thận to: Do ứ nước, ứ mủ…

+ Cầu bàng quang, đau hạ vị khi bí đái.

- Khám cơ quan sinh dục- thăm trực tràng – âm đạo:

+ Đánh giá dương vật, tinh hoàn ở nam giới.

+ Đánh giá bệnh lý cổ tử cung, âm hộ - âm đạo ở nữ giới,…

+ Đánh giá hậu môn – trực tràng; tuyến tiền liệt ở nam giới…

- Khám các cơ quan khác:

+ U xơ tử cung, u nang buồng trứng…

+ U vùng tiểu khung.

- Đánh giá chất lượng sống của bệnh nhân

d. Cận lâm sàng:

- Xét nghiệm cơ bản: CTM, Tổng phân tích nước tiểu, Hóa sinh….

- Siêu âm ổ bụng: Đánh giá các cơ quan hệ tiết niệu, tìm nguyên nhân tắc nghẽn, u, polype…

- CT, MSCT, XQ – UIV:

- Soi niệu đạo – bàng quang chẩn đoán: Tìm hình ảnh đại thể của viêm nhiễm, u- polye của bàng quang, niệu đạo, tuyến tiền liệt, lỗ niệu quản,..

- Niệu động học: Phân tích, đánh giá cơ thắt cổ bàng quang, nước tiểu tồn dư…

3. Điều trị

a. Nguyên tắc:

+ Điều trị theo nguyên nhân:

+ Kết hợp đa phương pháp: Nội – ngoại – phục hồi chức năng

+ Theo dõi bệnh nhân – tái khám định kỳ.

b. Hướng xử trí khi chẩn đoán qua nội soi niệu đạo – bàng quang:

- Khi loại trừ được các nguyên nhân rối loạn tiểu tiện do bệnh lý đường tiết niệu trên; điều trị theo hướng nhiễm khuẩn tiết niệu khoảng 2 tuần mà bệnh nhân không cải thiện triệu chứng thì nên chỉ định soi bàng quang.

- Chỉ định soi bàng quang:

+ Đái máu không rõ nguyên nhân.

+ Đái đục, đái mủ điều trị nội không đỡ.

+ Nghi ngờ u, polyp bàng quang.

+ Xuất tinh ra máu, đái máu sau quan hệ tình dục,…

+ Đái rắt, đái đêm mà điều trị nội khoa không cải thiện….

+ Sau điều trị hóa chất cho u bàng quang

- Khi soi bàng quang nên:

+ Giảm đau bằng đường tĩnh mạch, tê tại chỗ bằng Lidocain dạng gel, tốt nhất là tê tủy sống….

+ Đặt máy vào bàng quang: Có thể lấy nước tiểu để nuôi cấy, soi tìm vi khuẩn, làm kháng sinh đồ.

+ Bơm rửa bằng dung dịch NaCl 0,9% pha Betadin.

Qua kinh nghiệm soi bàng quang chẩn đoán cho các trường hợp bệnh nhân bị tiểu rắt, tiểu nhiều lần trong ngày tại phòng thủ thuật khoa ngoại – BV ĐHY Hà nội. Chúng tôi kết hợp phương pháp bơm rửa bàng quang, tư vấn thói quen sinh hoạt – chế độ ăn uống, tư vấn kỹ năng kiểm soát cơ thắt bàng quang – niệu đạo và sử dụng thuốc hợp lý, bước đầu đạt được kết quả rất tốt, hầu hết bệnh nhân đã khỏi bệnh hoặc cải thiện được triệu chứng một cách rõ rệt ( Đối với các trường hợp bệnh nhân đã được loại trừ bệnh lý cần can thiệp ngoại khoa ).

Bài viết liên quan: