Lịch sử hệ đào tạo bác sĩ nội trú trên thế giới và Việt nam

Bác sĩ nội trú bệnh viện là hệ đào tạo đặc thù của ngành y so với các ngành đào tạo khác. Dù trong quá trình làm bác sĩ nội trú bệnh viện rất gian khổ, khắc nghiệt,... nhưng đã là sinh viên đại học y,ai ai cũng mong muốn mình trở thành bác sĩ nội trú dù hình thức thi tuyển thì thực sự là ngặt nghèo bởi bác sĩ nội trú sẽ thay đổi cả cuộc sống lẫn chuyên môn của họ...

Lịch sử bác sĩ nội trú:

Theo sắc lệnh của Napoleon Bonapart ký ngày 24/2/1801 thành lập bệnh viện điều trị cho bệnh nhân nội trú tại thủ đô Paris, kinh đô ánh sáng của đế chế Pháp. Sau năm đó, vào ngày 10/2/1802 đã ra quyết định về : Nội quy chung cho các dịch vụ y tế” xây dựng quy định nội trú hàng ngày ở các bệnh viện tại Paris. Ở điều 24: Xem xét cho sinh viên y khoa nội trú trong bệnh viện để tham gia điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật nhằm nâng cao chuyên môn và tăng cường quyền lợi chăm sóc cho bệnh nhân” . Vào ngày 13/9/1802, tại một phòng giao ban của nhà tế bần bên bờ sông Sein đã tiến hành cuộc thi tuyển bác sĩ nội trú lần đầu tiên, trong 64 người tham dự thi tuyển chỉ có 24 người được lựa chọn. Ngày này được coi là ngày khai sinh ra hệ đào tạo bác sĩ nội trú các bệnh viện trên thế giới.

Các bác sĩ nội trú được đào tạo, nâng cao chuyên môn trong vòng 4 năm với các thầy thuốc nội – ngoại khoa hàng đầu thời bấy giờ trực tiếp truyền thụ như: Guilliaume Dupuytren ( Phẫu thuật viên ngoại khoa -  Phẫu thuật viên Hoàng gia); Jean – Nicolas Corvisart ( Nhà nội khoa hô hấp – tim mạch, thầy thuốc riêng của Napoleon); Renné Laennec học trò xuất sắc của Corvisart...

Guilliaume Dupuytren	Jean – Nicolas Corvisart

Hầu hết các bác sĩ nội trú sau khi tốt nghiệp đều đảm nhận cương vị và chức vụ cao trong các bệnh viện lớn ở Pháp đặc biệt là nhận trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cho vua, chúa và tầng lớp quý tộc. Cuộc sống của họ có thể được coi là ước mơ của hàng triệu người đương thời khi khoác lên mình hào quang của trí thức y khoa và họ được xã hội tưởng thưởng bởi danh vị và địa vị quý tộc cùng với mức sống vương giả. Nhưng đa số các thầy thuốc được đào tạo hệ bác sĩ nội trú này đều tích cực phục vụ sức khỏe nhân dân theo tinh thần lời thề của Hippocrates.

William Halsted	William Osler

Hình thức đào tạo bác sĩ nội trú các bệnh viện được truyền bá sang khắp các nước châu Âu và trở nên hoàn thiện dần tại Đức. Hình thức đào tạo này được du nhập vào nước Mỹ bởi nhà ngoại khoa William Halsted, khi ông sang nước Đức học Y. Ở Mỹ, tại trường đại học y Johns Hopskin, cùng với các nhà nội khoa William Osler,  nhà bệnh học William Henry Welch và nhà sản khoa Howard Kelly Atwood…. Ông đã xây dựng thành công mô hình đào tạo bác sĩ nội trú các bệnh viện còn tồn tại tới ngày nay là bác sĩ nội trú phải 24/24h tại bệnh viện để khám, chữa bệnh cho bệnh nhân, luôn tích cực bổ xung kiến thức, trao đổi chuyên môn với các giáo sư y khoa, các phẫu thuật viên hàng đầu. Mô hình này, lại quay trở lại châu Âu và được áp dụng cho tất cả các bệnh viện, trường đại học y danh tiếng.

William Henry Welch	Howard Kelly Atwood

Cũng cần phải nói thêm, bác sĩ nội trú bệnh chỉ giành riêng cho nam giới. Nhưng dưới sự đấu tranh không biết mệt mỏi và sự giúp đỡ của những con người cấp tiến như Blanche Edwords, Paul Bert ( Bộ trưởng giáo dục) thì Augusta Déjerine – Klumke ( Người Hoa kỳ )  mới trở thành nữ bác sĩ nội trú  bệnh viện đầu tiên ở Paris vào năm 1886.  

Ở Việt nam, Bs Hoàng Thụy Ba là một trong 2 y sĩ Đông Dương đầu tiên, đã sang Pháp học tập và bảo vệ thành công đề tài bác sỹ khoa “ Góp phần nghiên cứu nội mạc trực tràng – âm đạo” tại ĐHY Paris năm 1927.

GS Hồ Đắc Di	BS Henriette Bùi Quang Chiêu

Người thầy hiệu trưởng, người Việt đầu tiên của chúng ta là GS Hồ Đắc Di là người đầu tiên đỗ bác sĩ nội trú các bệnh viện ở Paris khi học y ở Pháp ( 1918 – 1931). Đây là trường hợp hiếm hoi do sự kỳ thị và cản trở của chính quyền Pháp đối với những người thuộc nước thuộc địa. Điều đó càng được chứng tỏ hơn khi trí tuệ Việt trong lĩnh vực y khoa qua phát minh ra phương pháp nối vị - tràng thay thế phương pháp cắt dạ dày trong bệnh lý hẹp môn vị do loét…

Đương thời với thầy Di chúng ta cũng cần nhắc tới Henriette Bùi Quang Chiêu, nữ bác sĩ đầu tiên của Việt nam được đào tạo tại ĐHY Paris, Pháp tốt nghiệp năm 1932, với những cố gắng không mệt mỏi đã biến ước mơ làm  bác sĩ nội trú các bệnh viện thành hiện thức  dù có sự cản trở, phân biệt và bất bình nam nữ. Những đóng góp của bà cũng không nhỏ khi cống hiến tiền bạc, kinh nghiệm cho sự thành lập ĐHY Sài gòn mà ngày nay là ĐH Y – Dược thành phố Hồ Chí Minh .

GS Tôn Thất Tùng

Nhà y học ngoại khoa xuất chúng của chúng ta với phương pháp “ Cắt gan khô”, Tôn Thất Tùng đã đấu tranh cho bác sĩ ngoại trú được thi tuyển bác sĩ nội trú tại đất nước sở tại, không phải sang Pháp bảo vệ như trước mà được bảo vệ ở Việt nam. Thầy là người đấu tiên đỗ bác sĩ nội trú ngoại khoa đầu tiên của Việt nam vào năm 1938, chính nhờ sự đấu tranh của thầy mà mô hình đào tạo bác sĩ nội trú các bệnh viện đã được đặt nền móng tại Việt nam.

Các y bác sĩ được đào tạo tại ĐHY Hà nội đã lên đường hưởng ứng cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước ách đô hộ của thực dân Pháp và  cuộc chiến tranh chống  đế quốc Mỹ thống nhất đất nước . Cho nên, hệ đào tạo bác sĩ nội trú ở Việt nam bị gián đoạn từ năm 1945 cho tới năm 1974.

Hệ đào tạo bác sĩ nội trú các bệnh viện được hồi sinh đã đào tạo ra những  người thầy thuốc, chuyên gia y tế hàng đầu của Việt nam. Đa số họ đều nắm giữ những cương vị quan trọng tại các trung tâm y tế lớn, các cơ quan của Bộ Y tế để đóng góp công sức của mình trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân.

Một phần không nhỏ các bác sĩ nội trú trong những khóa đầu tiên đã đảm nhận công tác tiếp quản, khôi phục và tạo dựng hệ đào tạo bác sĩ nội trú bệnh viện cho các trường ĐHY Huế, Y – Dược thành phố Hồ Chí Minh,…

Qua gần 40 khóa đào tạo bác sĩ nội trú bệnh viện, các trường ĐHY của 3 miền đã đào tạo ra hàng nghìn Giáo sư, tiến sĩ y khoa, các phẫu thuật viên hàng đầu mà thế giới nể phục như bác sĩ nội trú khóa 3, GS.TS Nguyễn Thanh Liêm với cụm công trình phẫu thuật nhi khoa sánh ngang với chuyên gia hàng đầu về phẫu thuật nhi khoa của Hoa Kỳ, Nguyễn Xuân Nam ( Một cựu bác sĩ nội trú  được đào tạo bài bản theo hệ thống y khoa Hoa Kỳ).

Ngày hôm nay, tôi tóm tắt sơ lược lại quá trình hình thành và phát triển hệ đào tạo bác sĩ nội trú bệnh viện của thế giới và Việt nam. Qua đó, tôi muốn gửi gắm niềm tự hào của tôi tới các bạn bác sĩ nội trú trên toàn Quốc là: “ Hãy cố gắng không ngừng nghỉ trong học tập, thực hành, khám chữa bệnh cho bệnh nhân và cộng đồng tới giây phút cuối cùng, bởi vì chúng ta là bác sĩ nội trú”

                                                                                                                                                           Bác sĩ nội trú: Nguyễn Đình Liên